महाराष्ट्र निवडणूक :- गेल्या वर्षभरात मनोज जरंगे-पाटील यांच्या नेतृत्वाखालील मराठा आरक्षण आंदोलनाचा राज्याच्या राजकारणावर मोठा प्रभाव पडला. पण त्याच्या प्रभावाचा महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत मोठा फटका बसला आहे.
मराठवाड्यातील 46 पैकी 40 जागा जिंकून महायुतीने घवघवीत यश संपादन केले, त्यापैकी एकट्या भाजपने 19 जागा जिंकल्या.
मराठा आरक्षणाचा मुद्दा आणि निवडणूक निकाल
मनोज जरंगे पाटील यांनी मराठा आरक्षणाच्या मागणीसाठी उपोषण आणि आंदोलने केली, ज्यामुळे राजकीय पक्षांना मराठा समाजाच्या मागण्यांना प्राधान्य देणे भाग पडले. मात्र, निवडणुकीपूर्वी त्यांनी ‘निर्णय मतदारांवर सोडणार’ असे जाहीर केले. त्यानंतर महायुतीने जबरदस्त कामगिरी करत मराठवाड्यातील राजकीय समीकरणे बदलून टाकली.
हे पण पहा :-
लोकसभा निवडणुकीत महायुती 32 जागांवर पिछाडीवर होती. पण विधानसभेत त्यांनी या 32 जागाच जिंकल्या नाहीत, तर 8 अतिरिक्त जागाही जिंकल्या.
महायुतीत मराठा उमेदवार आणि राजकीय समीकरण
मराठा समाजाचे प्रश्न आणि ओबीसी-मराठा संघर्ष हे निवडणुकीतील चर्चेचे विषय होते. महायुतीच्या विजयी उमेदवारांमध्ये 11 मराठा, 4 ओबीसी, 2 अनुसूचित जमाती, 1 अनुसूचित जाती आणि 1 मारवाडी उमेदवार आहे. 19 जिंकलेल्या जागांवर भाजपकडे अनेक मराठा उमेदवार आहेत, यावरून स्पष्टपणे दिसून येते की पक्षाने मराठा समाजाला आकर्षित केले आहे, असे इंडियन एक्सप्रेसने वृत्त दिले आहे.
जरंगे-पाटील यांची प्रतिक्रिया आणि राजकीय नेत्यांचे मतभेद
निवडणुकीच्या निकालावर प्रतिक्रिया देताना जरंगे म्हणाले, “मी निर्णय मतदारांवर सोडला होता. निवडणुकीत मराठा समाजाचा मोठा वाटा आहे. त्याकडे दुर्लक्ष करणे योग्य ठरणार नाही.”
मात्र, महाआघाडीतील अनेक नेते आता जरंगे-पाटील यांच्यापासून दुरावलेले दिसत आहेत. नमिता मुंदडा यांच्या विजयासह जालना लोकसभा मतदारसंघातील तीनही विधानसभा जागा भाजपने जिंकल्या आहेत.
अतिउत्साह कमी झाला आहे का? शिंदेंविरोधात अजितची रणनीती, दिल्ली वर्तुळात राजकीय चर्चा
फडणवीसांची कसरत आणि विरोधकांचा पराभव
उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी जरंगे-पाटील यांच्यावर थेट टीका न करता शांतपणे रणनीती आखली. एकनाथ शिंदे यांनी जरंगे यांची अनेकदा भेट घेतली, पण फडणवीस आणि अजित पवार यांनी जालना जिल्हा पूर्णपणे वगळला. जरंगे यांनी यावल्यात छगन भुजबळ यांच्यावर सडकून टीका केली होती. मात्र, भुजबळ 26 हजार मतांनी विजयी झाले.
विरोधी पक्षांची घसरण
मविआला केवळ ५ जागांवर समाधान मानावे लागले. त्यामध्ये उद्धव ठाकरे गटाने ३, काँग्रेसने १, तर राष्ट्रवादी काँग्रेसने १ जागा जिंकली, इंडियन एक्सप्रेसने याबाबत वृत्त दिले आहे.
महायुतीचा हा विजय मराठवाड्यातील राजकीय वर्चस्व पुन्हा प्रस्थापित करणारा ठरला आहे. मराठा समाजाने यावेळी महायुतीला मोठ्या प्रमाणात समर्थन दिल्याचे दिसत आहे. मात्र, जरांगे-पाटील यांच्या भूमिकेचा पुढील राजकारणावर कसा परिणाम होईल, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.